İrem Karamete’nin ‘Derin Yolculuğu’
Eskrim maceranızla başlayalım? Başlangıcı, devamı, sonrası.. Sizin öykünüz neydi?
Eskrimle tanışmam, aslında bir tesadüf değil, bir mirasın devamıydı. Bu spora 10 yaşında Altınyurt Spor Kulübü’nde başladım, lakin eskrime olan bağım çok daha öncesine dayanıyordu. Annem, 1976 Montreal ve 1984 Los Angeles Olimpiyatları’nda gayret etmiş bir eskrimciydi. Babam ise hem onun antrenörü hem de sevgili eşiydi. Ablam da eskrimde yıllarca ulusal kadro forması giymiş ve bu sporda çok ter dökmüştü. Velhasıl eskrim, bizim meskende yalnızca bir spor değil, hayatın ta kendisiydi.
Çocukken birçok spor kısmını denedim fakat bir formda eskrim beni içine çekti. Tahminen de bu spora olan aidiyet hissi, tahminen de gayret ruhu… Eskrim, vakitle bir hobi olmaktan çıkıp kimliğimin bir kesimi haline geldi. O denli ki, 20 yıl boyunca bu pistin üzerindeydim ve her adımımda kendimi yine keşfettim.
Bu tutku, beni yalnızca Türkiye’de değil, dünyada da farklı bir seyahate çıkardı. Özyeğin Üniversitesi’nde Sanayi Mühendisliği okurken, birebir vakitte profesyonel eskrim mesleğime de devam ettim. Ve mezun olduğum yıl, en büyük hayallerimden birini gerçekleştirdim: 2016 Rio Olimpiyatları’na kota alarak Türkiye’yi 1984 yılından sonra eskrim branşında temsil eden birinci sportmen oldum.
2016 Olimpiyatları benim için sadece sportif bir dönüm noktası değil, birebir vakitte akademik seyahatimde da yeni bir başlangıç oldu. Olimpiyatlardan sonra, eğitimime devam etmek için Amerika’nın yolunu tuttum ve Boston Üniversitesi’nde pazarlama alanında yüksek lisansımı tamamladım. Spor ve eğitim benim hayatımda hiçbir vakit birbirinden başka olmadı. Eskrimde öğrendiğim strateji, odaklanma ve disiplin, akademik hayatımda da bana rehberlik etti.
Bu süreçte hayatımın en büyük sürprizlerinden biriyle karşılaştım: Andrea Baldini. Kendisi eskrimin efsanelerinden, olimpiyat ve dünya şampiyonu. 2018 yılında birlikte çalışmaya karar verdik ve bu birliktelik, beni İtalya’ya götüren yeni bir seyahatin başlangıcı oldu. İtalya, eskrimin en güçlü ülkelerinden biriydi ve burada idman yaparak hem sportmen hem de birey olarak kendimi geliştirme fırsatı buldum.
Bu seyahat bizi Tokyo 2020 Olimpiyatları’na ve akabinde Paris Olimpiyatları’na kadar taşıdı. Her olimpiyat serüveni bana yeni bir deneyim kazandırdı; sporun sırf fizikî bir uğraş olmadığını, tıpkı vakitte mental dayanıklılığın, sabrın ve kararlılığın bir yansıması olduğunu öğretti. Eskrim bana yalnızca bir meslek değil, bir hayat ideolojisi kazandırdı ve bugün, tüm bu birikimi ülkemizde birinci kez olimpik bir bayan sportmen tarafından yazılan?‘’Bir Olimpiyat Atletinin Derin Yolculuğu’’ isimli yapıtımda paylaşarak, sporun yalnızca madalya kazanmak değil, kendini keşfetmek olduğunu anlattım.
Avrupa Eskrim Konfederasyonu’nda bir vazifeniz var. Oradaki misyonunuz nedir?
Tokyo 2020 Olimpiyatları sonrası Avrupa Eskrim Konfederasyonu Sporcu Komisyonu Başkanı seçildim.Bu benim için sırf bir misyon değil, spor mesleğim ile birlikte yürüttüğüm en büyük öğrenme tecrübelerinden biri oldu. Eskrim pistlerinde geçen 20 yıl ile birlikte yaptığım sporun yönetimsel tarafına adım atarak değişik bir perspektifle bakma fırsatı yakaladım.
Sporcular çoklukla işin ön tarafındadır; turnuvalara hazırlanır, yarışır, çaba ederiz. Fakat bu konum sayesinde, sporun “mutfak kısmını” görme bahtım oldu. Kararların nasıl alındığını, memleketler arası tertiplerin nasıl yönetildiğini ve atletlerin geleceğini şekillendiren süreçlerin perde ardını öğrendim. En büyük misyonum, atletleri temsil etmek ve onların sesini duyurmak oldu. Avrupa Eskrim Konfederasyonu ile sportmenler ortasında bir köprü üzere çalışarak, onların haklarını ve taleplerini en uygun formda yansıtmaya çalıştım.
Bu süreçte, spor dünyasında her şeyin sırf fizikî çabadan ibaret olmadığını, tıpkı vakitte siyasetin da değerli bir yer kapladığını fark ettim. Atletlerin hayalini kurduğu kimi değişikliklerin gerçekte ne kadar karmaşık olduğunu, kararların sadece duygusal değil, stratejik ve diplomatik bir bakış açısıyla alındığını gözlemledim.
Bu misyonu yürütürken, Avrupa Eskrim Konfederasyonu Başkanı Giorgio Scarso ile yakın çalışma fırsatı buldum.Kendisi yıllarca İtalya Eskrim Federasyonu’nun başkanlığını yapmış, büyük deneyime sahip bir isimdi. Ondan öğrendiklerim, spor idaresi konusundaki vizyonumu geliştirdi. Fakat bu süreç benim için sadece bir idare tecrübesi değil, tıpkı vakitte lisan ve bağlantı açısından da büyük bir imtihan oldu.
Scarso İngilizce bilmediği için, milletlerarası toplantılarda onun tercümanı oldum.Yönetim kurulu önünde saatlerce İtalyanca dinleyip not almak, akabinde bunları İngilizceye çevirerek anlatmak, farklı bir dinamikti. Eskrimde kazandığım gerilim idaresi maharetleri burada da devreye girdi. Hem konuşulanları anlamak hem de en yanlışsız halde aktarmak büyük bir sorumluluktu. Bir yandan atletlerin haklarını savunmaya çalışırken, başka yandan çeviri yapmak benim için hakikaten sıra dışı bir tecrübeydi.
Bu süreç bana sporun sadece fizikî performanstan ibaret olmadığını, tıpkı vakitte strateji, bağlantı ve idare hünerlerini gerektirdiğini gösterdi. Sporculuk mesleğim boyunca kazandığım disiplin, analitik düşünme ve sorun çözme yetenekleri, bu konumda bana büyük avantaj sağladı. Artık ise öğrendiklerimi, spor dünyasının gelişimi için kullanmaya devam ediyorum.
Başarılı bir meslek sonrası, manalı bir iş… Kitabın yazılış gayesi ne?
Kitapla ilgili birkaç ipucu verebilir misiniz?
Bu kitap, sadece bir spor öyküsü değil, bir içsel seyahat ve ilham kaynağı…Yazma fikri, kıymetli Prof. Dr. Kenan Mortan’ın teşvikiyle doğdu ve tam bir yıl boyunca titizlikle üzerinde çalıştık. Sonuç olarak, ülkemizde faal spor hayatı mühletince olimpiyat düzeyinde yarışmış bir atlet tarafından kaleme alınan birinci kitap olarak ortaya çıktı.
Başlangıçta, nasıl olur da daha evvel hiçbir olimpik atletimiz bir kitap yazmamış diye düşündüm. Meğer anlatılacak, paylaşılacak o kadar çok şey vardı ki… Bu kitap, sırf bir eskrimcinin mesleğini değil, mental dayanıklılığı, muvaffakiyetin gerisindeki fedakarlıkları, gerilimle başa çıkmayı ve büyük gayelerin peşinden gitmenin ne manaya geldiğini anlatıyor.
Sporculuk hayatımın dışarıdan göründüğü kadar kolay olmadığını, bu seyahatin ne kadar zorluk ve çabayla dolu olduğunu en samimi haliyle paylaşmak istedim. Spor sadece fizikî bir uğraş değil; mental, duygusal ve ruhsal manada da büyük bir savaş. Kitabımda en çok üzerinde durduğum mevzulardan biri de mental sıhhat ve gerilim idaresi oldu.
Ancak bu kitap sırf sportmenler için değil… Çocuğunun başarılı olmasını isteyen bir ebeveyn, atletlerine ilham vermek isteyen bir antrenör, olimpiyat hayali kuran genç bir sportmen, sanatını yahut işini en üst düzeye taşımak isteyen bir teşebbüsçü olabilir. Herkesin kendinden bir şeyler bulabileceği, farklı bakış açıları kazanabileceği bir öykü yazmaya çalıştım.
En kıymetlisi de geçmişimizi unutmamak adı ile bu kitabı, eskrim sporunun yüz akı, arkeoloji biliminin burç yıldızı Prof. Dr. Halet Çambel ve Altınyurt’un efsane voleybolcusu Dünya Baltacıoğlu anısına yazdım. Onların öncülüğü ve mirası, bu seyahatte bana ilham verdi. Kitabın, okuyuculara sadece sporla ilgili değil, hayatın her alanında pes etmeden ilerlemenin ne manaya geldiğini göstermesini diliyorum.
2023’te yaşadığın sakatlık bu kitabı yazma motivasyonunu artırdı mı? Çünkü, kitapta ‘yeniden ayağa kalkabilmek’ için rehberlik edecek kısımlar var.
Kesinlikle! Yaşadığım sakatlık bu yapıtı yazmamı tetikleyen son damla oldu. Bu süreç, bana kendimi ve bedenimi yine keşfetme fırsatı verdi. Eskrimdeki sakatlık, hayatımda kısa bir periyot olsa da derin bir tesir bıraktı. Paris 2024 olimpiyat yılımda aşil tendonum kopana kadar sakatlıkla ilgili hiçbir bilgiye sahip değildim. Bu eğitim bana verilmemişti. Fakat o devirde yaşadıklarım, bana çok şey öğretti ve bunları yazma muhtaçlığı hissettim. Zira benim üzere bunları soramayan ancak merak eden birçok sportmen var.
Bu kitap, yalnızca bir eskrimcinin değil, hayatın her alanında karşılaşılan zorlukları aşmaya çalışan herkesin ortak uğraşını anlatıyor. Benim üzere, sporda motivasyonunu kaybeden, zorluklarla çaba eden bir çok insanın emsal hislerle karşılaştığını biliyorum. Bu kitabı, yalnızca atletin değil, tüm insanların yaşadığı duygusal ve mental süreçlere de ışık tutacak halde yazmaya çalıştım. Bunu yazarken, bir yandan geçmişi hatırladım, öteki yandan da geleceğe umut bırakmak istedim.
Beni yıllardır tanıyan bir çok insan aslında spor hayatımın göründüğü kadar kolay olmadığını ve her bir adımın arkasında büyük bir uğraş, azim ve uğraş olduğunu daha güzel anlayacak. Keşke benim önümde de küçükken Türk bir olimpik sportmen tarafından yazılmış bir kitap olsaydı.O vakit, en azından beni nelerin beklediğine dair bir fikir edinme fırsatım olurdu. Lakin ben, o devirde bu türlü bir kaynağa sahip değildim. Bu eksiklik beni motive etti ve bir boşluğu doldurmak ismine kendi öykümü yazmaya karar verdim.
Özellikle genç atletlerin ya da spora yeni başlayanların bu kitapla müsabakası, onların seyahatlerine farklı bir bakış açısı katacak ve bu dünyayı daha yakın, daha anlaşılır hale getirecek bir fırsat olmalıydı. Bu kitabı, ülkemizdeki spor topluluğuna bir rehber ve ilham kaynağı olarak armağan etmek istedim zira spor dünyası, bazen insanın hayalini zorlayacak kadar çetin olabilir, fakat hakikat yönlendirmelerle, her zorluk bir adım daha ileriye gitmek için bir fırsata dönüşebilir. İşte kitabın ana özeti tam olarak da buydu.
Tanzanya’da çocukları eskrim ile tanıştırmak?!! Kitapla ilgili bir çalışma mıydı? Kitapta Afrika maceranız da var mı?
Bu katiyen bir maceraydı ve evet kitapta da bu mevzu ile ilgili de bir kısım bulacaksınız. Avrupa Eskrim Konfederasyonu sayesinde gönüllülük projelerine katılmak konusunda farkındalığım arttı. Zanzibar’da kendi imkanlarımla bir okul buldum; bu okul, öksüz kalmış çocuklar için kurulmuştu. Andrea ile birlikte bu çılgın projeyi başlatmak istedik. Andrea, yıllarca İtalya’da UNICEF’in yeterli niyet elçisi olarak vazife yaptı, hasebiyle bana cüret vererek bu projeye başlamama yardımcı oldu.
Hemen Amazon’dan iki paket madalya siparişi verdiğimi hatırlıyorum. Kazansalarda kazanmasalarda onlara madalya takarken ki yüz sözleri herşeye kıymetti. Ayrıyeten İtalya’daki kulübümüzden plastik eskrim gereçleri,birkaç ip tenis topu da yanıma almıştım. Uygun ki de almıştım zira Afrikalı çocuklar tenis topu ile birinci sefer karşılaşmışlardı. Onları tenis topunu sektirirken izlemek, gözlerindeki heyecanı görmek unutulmaz bir tecrübeydi. Onların mücadeleci ruhunu gözlemlemek beni çok etkiledi. Kimi çocuklar bu duruma dayanılmaz bir formda direnç gösterirken, bir kız çocuğu kaybetme hissiyle birinci kere karşılaşıp ağlamaya başladığı anı unutmam mümkün değildi. Ne yapacağını bilemiyordu, zira sporda birinci kez kaybetmişti ve nasıl çaba edeceğini bilmiyordu.
Bu çocukların, anne ve babasız büyümeleri, onları daha da hassas hale getirmişti. Şefkate olan gereksinimleri çok büyük, daima dokunmak, sarılmak istiyorlardı. Bu deneyim hayatım boyunca unutamayacağım bir anı oldu. Ayrıyeten öğretmenlerin de heyecanını unutmamak gerekir. Sıranın en önüne geçmiş öğretmenler, birinci eskrim hareketlerini öğrenmeye o kadar hevesliydiler ki, aslında onlar öğrencilerden çok daha heyecanlıydılar. Zira güzel öğrenirlerse öğrencilerine aktrarabileceklerdi…Azim, işte tam da bu türlü bir şey. Birtakım anlar ve hisler insanın aklında çok derin bir iz bırakabiliyor.
Zanzibar’daki yöneticiler, büyük sınıflara odaklanmamız gerektiğini düşünüyorlardı zira onların öğrenmeye daha açık olacaklarını sanıyorlardı. Lakin büsbütün yanıldılar. Küçük kümelerle çalışmak çok daha verimliydi. Bu çocuklar inanılmaz bir ilgi ve dikkatle bizi izliyorlardı. Hem öğrenme istekliliği hem de dayanılmaz atletik yapıları beni hakikaten etkiledi. Onların bu doğal yetenekleri ve sporla tanışmaları, nitekim unutulmaz bir tecrübe oldu. Bu kadar kısa müddette bu kadar yüksek bir ilgi ve performans görmek, gelecekteki potansiyelleri konusunda bana çok şey söyledi.
Son olarak.. Antrenör, atlet, ebeveynler ve spor ekosisteminin öteki fertleri.. Bu kitapta kim ne bulabilir?
Şüphesiz kendi deneyimlerimden yola çıkarak benim hem antrenör hem anne babam ile hem de performans gösterdiğim sırada beni etkileyen başka faktörlerle nasıl bağlantı halinde olduğuna odaklanıyor. Şunu açıkça söyleyebilirim ki mesleğim boyunca birden fazla antrenör ile çalışma fırsatı yakaladım ve her birinin bana kattığı farklı perspektifler, başarıma giden seyahatimi şekillendirdi. Kimi antrenörlerim teknik bilgi ve hünerle takviye sağlarken, öbürleri duygusal ve zihinsel olarak bana rehberlik etti. Antrenörlerin, bir atletin yalnızca fizikî değil, birebir vakitte ruhsal tarafını de göz önünde bulundurması gerektiğini kitapta vurguluyorum. Bilhassa antrenör değişikliklerinin atletin üzerinde nasıl bir tesir yaratabileceği, benim için en besbelli örneklerden biridir. Bu çeşit değişiklikler bazen zorlayıcı olabilir, zira her antrenör, farklı bir yaklaşım, anlayış ve strateji getirir. Atlet olarak bazen bu değişikliklere adapte olmak zaman alabiliyor. Bu kitabı okuyan antrenörler, yalnızca teknik bilgi vermenin ötesine geçip, bir atlete duygusal manada nasıl yaklaşabileceklerini daha uygun anlayabilirler.
Ebeveynler için ise onları acıtmadan çok değerli dersler vermeye çalıştım. Kendi anne ve babamla olan alakamı düşündüğümde, onların bana olan sevgisi ve takviyesi her vakit değerliydi. Ebeveynler, çocuklarının duygusal gereksinimlerini anlamalı ve her vakit “başarı”ya odaklanmak yerine, onların duygusal ve ruhsal sıhhatini da göz önünde bulundurmalılar. Ailemle olan bu bağlantılarım, sporculuk seyahatimde benim için büyük bir öğretici tecrübe oldu. Kitapta, anne ve babaların atletler üzerindeki baskısının nasıl şekillendiğini ve bunun sportmenlerin gelişiminde nasıl bir rol oynadığını dürüstçe anlatıyorum. Umuyorum bana çok kızmazlar.
Sporcu kimliğimizde ise her vakit güçlü olamayacağımızı ve bunun ne kadar olağan olduğunu vurgulamaya çalıştım. Dürüst olayım kendi spor hayatımdaki duygusal baskıları, gerilimleri ve gayretleri anlatmak, yazarken vakit zaman duygulanmama neden oldu. Muvaffakiyete giden yolda yalnızca fizikî idman kâfi değil; mental hazırlık, gerilimle başa çıkma, duygusal dayanıklılık üzere faktörler de birebir derecede değerli. Bu nedenle, kitapta, atletin zihinsel sıhhatini müdafaa ve duygusal baskılarla nasıl başa çıkılabileceği hakkında paylaşımlarda bulundum.
Uzun lafın kısası, kitabım, antrenörler, ebeveynler ve sportmenler için çok değerli bir kaynak olmayı hedefliyor. Bu kitap, her birimizin kendi rollerimizi daha uygun anlamamıza ve bu rollere odaklanmamızın uzun vadede potansiyeli yüksek olan bir sporcuyu muvaffakiyete nasıl götüreceğini ortaya koyuyor. Ben yazarken çok keyif aldım inanıyorum ki okuyanda birebir hisleri paylaşacak.
