Süper Lig’in 20. haftasında Fenerbahçe, deplasmanda karşılaştığı Adana Demirspor’u 4-0 mağlup etti. Sarı-Lacivertliler, tepe yarışındaki rakibi Galatasaray’ın puan kaybettiği haftada kusur yapmazken çabadaki kimi konumlar tartışma yarattı. Halil Umut Meler ve takımının vazife aldığı çabada iptal edilen goller ve kırmızı kart kararı saha içerisinde ağır itirazlara neden oldu.

Yayıncı kuruluş beIN SPORTS’un Trio grubu, Adana Demirspor – Fenerbahçe maçındaki hakem kararlarını kıymetlendirdi. İşte Deniz Çoban, Bülent Yıldırım ve Bahattin Duran’ın yorumlarıyla masaya yatırılan Adana Demirspor – Fenerbahçe maçının tartışmalı konumları…

13. DAKİKADA EDIN DZEKO’UN YERDE KALDIĞI DURUMDA DEVAM KARARI HAKİKAT MU?

Bahattin Duran: Adana Demirsporlu oyuncu, çok riskli bir atılım yapıyor. Penaltı konumundaki oyuncular; 55 numaralı Adana Demirsporlu oyuncu ile 9 numaralı Fenerbahçeli oyuncu. Adana Demirsporlu oyuncu; iki eliyle birlikte rakibini tuttu, yakaladı, onunla birlikte koşmaya devam etti.

Bahattin Duran: Top, tam olarak o bölgeye gelmese de 55 numaralı oyuncu iki eliyle birden sarıldı, tuttu, çevirdi, döndürdü ve attı. Top, onun ön taraftaki bölgesine geliyor. Top oyunda mı, değil mi? Yalnızca bu hareket için kâfi olmasa da top oyunda. Adana Demirsporlu oyuncu tuttu. İleri gerçek topun oyun alanı çıkışına kadar gidelim.

Bahattin Duran: Duralım. Tutmuş, atmış. Benim için bu penaltı.

Bülent Yıldırım: Hakem, bu ikili çabada şayet penaltıya hükmetse hiç kimse bir şey diyemez. Zira iki eliyle hem elden hem de üst koldan bir müdahale var. Hakem kararı olarak benim fikrim de bunun penaltı olduğu. Alandaki hakem için yakalaması durumunda penaltı olduğu. Görüntü hakem tarafında kamuoyuna yalnızca şu iki şeyi hatırlatacağım görüntü hakemin müdahale edebilmesi için ki bence görüntü hakem Sandi Putros, bu maçta hayli başarılıydı. İki tane şeye bakılır; bir top o bölgeye düşecek ve tesir tartışmasız olacak yani Dzeko’nun topla oynama imkanını öldürecek bu tutma, iki top o bölgeye faal bölgeye düşmese bile çok kaba, abartılı ve çok güçlü bir güreşvari bir çok net atak görmemiz lazım. Görüntü hakem, herhalde ikisini de kâfi görmemiş ve müdahalede bulunmadı. Biliyorsunuz o işin temeli kararların hakem tarafından verilmesi. Görüntü hakemi eleştirmem yalnız hakemin bu ikili eşleşmeyi yakalaması durumunda burada abartılı, riskli bir atak var. Zannımca bu konumda penaltı daha hakikat karar olurdu.

Deniz Çoban: Evet; hakem, yakalayıp bu penaltı düdüğünü çaldığı vakit buna kimsenin itiraz edecek durumu olmazdı. Sizinle tıpkı fikirdeyim. Evet, riskli bir atak yapıyor ki orada da birebir fikirdeyim. Yalnız açının birinde ben şunu görüyorum; başladığı anda, şu ana kadar oyuncu da kendi atılımı gereği dönüyor. Dzeko’yu düşüren atağı, sağ koluyla gerçekleşiyor oyuncunun. O hamleyi yaptığında da top şuralarda bir yerde. Tesirden büsbütün kurtulmuş. Ben, alanda hakem buna penaltı verse de itiraz etmezdim ancak bu haliyle de… Bir kez VAR’ın karışabileceğini düşünmüyorum ben buna. Hakemin penaltı vermemesini de gerçek bulurum. Takdir alanında olduğunu düşünüyorum.

Deniz Çoban: Şurada vurdu topa. Şurada hala Dzeko’ya bir tesiri olmadığını düşünüyorum.

Deniz Çoban: Evet, artık yaptı. Şurası. Top oyun alanında mı? Oyunda. Teorik olarak burada penaltı verilir mi? Verilir ancak futbol neyi bekler yaklaşımıyla şu atak… Top da artık milisaniye sonra auta çıkacak. Bir tesir yok. Ben hakemin kararına hürmet duyarım burada.

Bülent Yıldırım: Buna görüntü hakem, iki elle falan diye karışamaz. İki el, tek el muhabbetinden evvel iki tane şey var; tesir tartışmasız olacak. Top oraya düşmüyor, Dzeko’nun oynayabileceği bir top değil. İki, top oraya düşmese bile böylesi bir konumda olduğu üzere ön direğe düşse bile çok kaba, çok, tartışmasız ve sübjektiflikten uzak ‘factual’ bir tutma ve kuvvetli bir indirme olacak. Öbür türlü karışamaz görüntü hakem.

Deniz Çoban: Son basamakta sağ eliyle yapıyor ihlali bence. İki eliyle sarmıyor baştan itibaren. Sol eliyle başlıyor, asıl vurucu hamleyi sağ eliyle yapıyor ancak orada da yani futbolun bunu beklemediğini düşünüyorum. Oyun kuralları kitabının orada futbol ne bekler noktasında artık auttan bir metre… Teknik olarak penaltı verilir mi? Verilir. Verse kimse itiraz eder mi? Etmez. Ben de itiraz etmem. O yüzden sübjektif değiliz. Alanda hakem devam demiş ben de devamın tarafındayım.

36. DAKİKADA ADANA DEMİRSPOR’UN PENALTI BEKLEDİĞİ DURUMDA DEVAM KARARI HAKİKAT MU?

Bahattin Duran: Djiku’ya gelen bir top var. Djiku, elle oynuyor mu ona bakacağız. Bence top; Djiku’nun eline, koluna gelmiyor. Sağ kolu kapalı, sol kolu kapalı değil. Yani yüzünü kapıyor üzere lakin açık formda. Sol eline yahut sol koluna gelirse penaltı diyeceğim lakin ben kapalı olan kolunun üstünden yüz bölgesine ve alt tarafına geldiğini görüyorum. O yüzden de oyunun devam kararını gerçek buluyorum ben.

Bülent Yıldırım: Evet, ihlal bölgesine çarpmıyor bence de. Sol açık ele temas görmüyorum. Devam yanlışsız.

Deniz Çoban: Evet, çok net açık ele temas olmadığı zati yani kulağına yakın bir yerde yanağına çarpıyor top. Ben de sizinle birebir fikirdeyim.

50. DAKİKADA VAR MÜDAHALESİ İLE İPTAL OLAN GOLDE HAKEMİN KARARI YANLIŞSIZ MU?

Bahattin Duran: Atak başlangıç fazı neresi? Duralım. Bir oyuncunun kayarak, topa atlayarak yaptığı müdahalelerde bilhassa her iki ayağını da kullanıyorsa yaptığı hareketin sorumluluğunu taşımasını bekleriz.

Bülent Yıldırım: Şurada dördüncü hakem. Yani 2 metre civarında.

Bahattin Duran: Harikulade. Adana Demirspor’un hocasıyla dördüncü hakem, harikulade bir açıya sahip.

Deniz Çoban: Yardımcı hakemin açısı berbat mü?

Bahattin Duran: Yok, değil.

Bahattin Duran: Onların tam önünde. Yardımcı hakemin 7-8 metre sonunda.

Bahattin Duran: Oyuncular bu hareketleri yaparken devamındaki sorumluluğu da almalılar. Sırf hareketlerinde topla oynamaları kâfi değildir.

Bahattin Duran: İrfan Can, bir ayağıyla net bir biçimde topla oynadı lakin başka ayağıyla net bir halde rakibine faulü var. O yüzden de bu durumun bir sefer ben, net bir biçimde alanda çözülmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu konumun VAR’a kalmaması gerekiyordu. Burada hakem değerlendiremedi. Hakem, topa odaklandı. Sol ayağıyla birlikte İrfan, topu alacak lakin sağ ayağıyla her iki ayağına da bir darbesi var. Net faul. Hakem göremedi diyelim. Yardımcı hakemin ve dördüncü hakemin buna müdahale ederek çabucak oyunu kesmelerini beklerim ben. Bu alanda kaçırılacak bir konum. Sonrasında da VAR’ın müdahalesini gerçek buluyorum. Zira atak başlangıç fazı burası. Fenerbahçe, faul ile kazandı topu.

Bülent Yıldırım: Bahattin Duran, çok hoş izah etti. Bu, denetimsiz bir topla oynama. Hareketin bütününden oyuncu sorumludur. Temas mutlak, alanda kesinlikle görülmesi gerekirdi. Görüntü hakem müdahalesi açık delil olduğu için %100 gerçek. Gol iptali gerçek.

Deniz Çoban: Bütün kulübe neden ayakta olur çok merak ediyorum ya. Avrupa’da o kadar maç izliyoruz bütün kulübe ayakta olmuyor. Kulübedeki teknik sorumlunun da bu işten kendine bir hisse çıkarması lazım. Yani siz orada tek otoritesiniz. Orada grubunuzu temsil ediyorsunuz. Ardınızda 10 tane adam ayakta durduğu vakit sizin de aktifliğiniz azalıyor.

Deniz Çoban: Şuraya bakar mısınız? Yani futbolun marka kıymeti marka kıymeti… Futbolumuzun marka pahasını bu imgeleri ortadan kaldırarak düzeltmeye başlayabiliriz yani.

Deniz Çoban: Şöyle bir şey var mı hocam ya? Kim futbolcu, kim teknik sorumlu, kim federasyon vazifelisi, hakem nerede, yardımcı hakem nerede? Nedir bu kaosun sebebi? Bu ekiplerimiz Avrupa’da maç oynarken hakem geliyor VAR’a ve bu manzaraları orada görmüyoruz.

Bülent Yıldırım: Bu konumda kart gerekir mi diye de konuşalım. Akılda kalmasın. Konuşmakta yarar var. Kontrolsüzlük içeriyor dedik ya. Ne dersiniz?

Bahattin Duran: Kayarak kayarak geliyor. Denetimsiz diyorum ben.

Deniz Çoban: Evet.

Bülent Yıldırım: Sarı kart daha hakikat olurmuş. Zira oyuncunun sol ayağına, bileğine yaptığı o kayarak geldiği için düşük derecede de olsa bir riske sebep olmuş.

Deniz Çoban: Topla oynadı konusunu topa uzanan ayağıyla yaptığı ihlallerde daha çok biz kriter olarak alıyoruz. Burada sol ayağıyla topu oynuyor, sağ ayağıyla da rakibi düşürüyor. Her biçimde ceza alanı içinde de olsa buna penaltı verilirdi. Sağ ayağın işi yok ki. Sen sol ayağınla topla oynadın diye sağ ayağınla katliam yapamazsın yani. Ona da sahip çıkacaksın.

55. DAKİKADA YUSUF BARASI’YE GÖSTERİLEN KIRMIZI KARTTA HAKEMİN KARARI GERÇEK MU?

Bülent Yıldırım: Genelde teoride daima söylenir ya oyuncular, top denetimini kaybettikten sonra bu üslup riskli atılımları yapıyorlar. Yalnızca kartın zamanlaması konusunda 1-2 saniye hakem, durumu tekrar sanki ben hakikat mu gördüm diye değerlendirdiği için geciktiğini düşünüyorum. Ayağın neresiyle nereye? Temas noktası yani… Güç transferi var mı? Oyuncu ayakta, bence güç transferi var. Dizinin bükülü olmasının burada hiçbir manası yok. Top ayaktan çıktıktan sonra basacak. Kramponun yerle hiçbir ilgisi yok. Rakibin kramponunun üzerindeki bir bölge. Bilek… Bence önemli faullü bir oyun. Hakemin takdiri bu. Ben de katılıyorum. Kırmızı kart hakikat.

Deniz Çoban: Sarı kart çıksaydı VAR karışır mıydı?

Bülent Yıldırım: Hakem, şayet bu konumda sarı kart çıkarsaydı görüntü hakemin karışacağını düşünmüyorum.

Bahattin Duran: Bence de hakem kararı bu.

Bülent Yıldırım: Hakem kararı, alanda hakemin verdiği bir karar. Zira hakem, sarı kart gösterdiği vakit görüntü hakemin müdahale edebilmesi için hiçbir kriterde kuşku olmaması lazım. Mesela sarı gösterdi ve hakem dedi ki dizi bükülüydü. Kramponun üzerine bastı dedi, güç transferi bence oluşmadı dedi, hakem o denli yorumladı ki o vakit da hürmet duymaktan öbür bir şey olmaz. Fakat ben yaptığının yanlışsız olduğunu düşünüyorum. Bu, önemli faullü bir oyun. Rakibin sıhhati için önemli bir risk oluşturdu mu? Evet.

Deniz Çoban: Artık bir şeyi de söyleyelim. Hani geçen haftaki Konya maçındaki durumla karşılaştırılıyor ya her konum kendine özeldir, hakem gözünde farklıdır.

Deniz Çoban: Çabucak şu açıda onunla bunun ortasındaki temel bir farkı söyleyebilirim. Burada oyuncunun topuğu yerde değil. Bu, güç transferinin daha fazla olduğu manasına gelir. Yani vücudunun yükünü oraya aktardığı manasına gelir. Başka durumda fotoğrafına baktığınız vakit topuk yerdeydi. Topuğun yerde olması görüntü yardımcı hakem açısından bir kriterdir ve olayı sarı karta götürür.

Bahattin Duran: Geçen hafta da standardizasyondan bahsettik. Dönem başından beri diyorum ki oyuncuları sıhhati çok değerli ve daima hakemler karar alıp kırmızı kart gösterseler de artık bu hareketler azalsa oyuncuların sıhhatini da korusak.

Bülent Yıldırım: Şu kramponun topuğu basma esnasında hiçbir biçimde yerle buluşmadı. Benim için güç transferi gerçekleşti.

Deniz Çoban: Şayet aslında burada topuk yerde olsaydı ben buna sarı kart derdim.

Bülent Yıldırım: Ben de o denli ben de o denli derdim.

Deniz Çoban: Hakemin takdiri dememdeki sebep bir kriteri daha hakem açısından doğruluyor olması topuğun yerde olmaması.

Bahattin Duran: Artık hocam bir şey daha söyleyeceğim. Geçen haftaki durumda evet oyuncu, yeniden riskli bir hareket yapmıştı. Topuğu yerdeydi. Dzeko, durum almış duruyordu. Durduğu yerde ayağını topa vuramadı ve uzatıp bastı. Burada hareketli oyuncunun bir bastığı vakit yükü çok daha fazla hissedilir. Oyuncu, koşuyor. Sol ayağını bastı. Hiçbir biçimde sol ayağı yerde değil. Üstüne bastı ve daha çok güç aktardı. O yüzden tekrar söylüyorum. Hakem kararına hakikat diyeceğim. Sarı kart gösterseydi tamam diz kırık tahminen desteklerdik fakat benim için değerli olan bütün hakemlerin bu tip konumlarda standardı sağlamasını bekliyorum.

Bülent Yıldırım: O yüzden ben Dzeko’ya geçen hafta topla oynama bahtı var gecikti, topuk yerde ve o yüzden sarı kart demiştim. Burada topuk büsbütün rakibin bileğinde. Bu önemli faullü bir oyun.

Deniz Çoban: Mesela burada oyuncunun yeterli niyet, makus niyet ögesine baktığınız vakit aslında topa yanlışsız yaptığı bir atak fakat onu her vakit söylüyoruz ki karşısında rakibini görüyorsa ve ona karşın bu hareketi yapıyorsa sonucundan sorumludur.

Bahattin Duran: En kıymetli şeylerden biri de bu. İkisinde de rakip karşıda. Bir de Musrati durumu değerlendirdik. Yandan adam bir anda geldi, ayağının altına girdi. Birebir değil yani durumlar. Her konumun farklı dinamikleri var.

Deniz Çoban: O vakit ben de alandaki hakemin kararını kabul ediyorum. Kırmızı kart hakikat lakin görüntü yardımcı hakem, sarı da çıksa bu duruma karışamazdı. Sarı kart kriterlerini de karşılayan görüntü yardımcı hakem açısından 1-2 element vardı.

63. DAKİKADA VAR MÜDAHALESİ İLE İPTAL EDİLEN GOLDE KARAR YANLIŞSIZ MU?

Bülent Yıldırım: Açık ve netlik konusundan geleceğiz. Buradaki temas, rakip yarı alanda olsa da bu türlü bir teması hakem vermemiş olsa görüntü hakem çağırıp penaltıyı verdirir mi?

Deniz Çoban: Verdirir.

Bahattin Duran: Bir tek kim sevinmiyor?

Bülent Yıldırım: Faulü yapan En-Nesyri. Zira dikkatsiz bir formda top çıktıktan sonra… Top yana hakikat açıldı.

Bahattin Duran: Herkes koşuyor golü atan oyuncuya lakin bak.

Bülent Yıldırım: En-Nesyri, muhtemelen ne yaptığının farkında. Yakınları da gelsin.

Bülent Yıldırım: Çok açık ve net bir faul. Görüntü hakem müdahalesi yanlışsız. Gol iptali yanlışsız. Top gittikten sonra rakibin bileğine gecikmiş bir darbesi olacak.

Bahattin Duran: Bu açı çok güzel. Burada Adana Demirsporlu oyuncu, süratli davranıp pak bir halde ayağını uzatıyor ve topla oynuyor. Nesyri de zamanlama yanılgısından ötürü Adana Demirsporlu oyuncu topla oynadıktan sonra net bir faul. VAR müdahalesi gerçek burada.

Deniz Çoban: Bunda tartışılacak bir şey yok.